Thị trường chứng khoán đang có dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ từ cuối tháng 4, kèm theo thanh khoản cao. Sự tăng trưởng này đến từ sự gia nhập của nhiều nhà đầu tư mới, đồng thời nhu cầu sử dụng đòn bẩy (margin) cũng tăng đáng kể trong quý 2 vừa qua.
Dự kiến dư nợ cho vay tại các công ty chứng khoán vào cuối tháng 6 là khoảng 150.000 tỷ đồng, tăng 27.000 tỷ so với cuối quý 1. Trong số đó, dư nợ margin tăng 24.000 tỷ đồng, đạt khoảng 142.000 tỷ đồng vào cuối quý 2.
Tại thời điểm 30/6, tổng vốn chủ sở hữu của các công ty chứng khoán được dự đoán lên tới hơn 207.000 tỷ đồng, tăng 17.000 tỷ so với cuối quý 1. Tỷ lệ Margin/VCSH (tỷ lệ dư nợ margin so với tổng vốn chủ sở hữu) là gần 70%.
Mức tỷ lệ này cao hơn so với mức thấp nhất trong nhiều năm (khoảng 60%) ghi nhận từ quý 4/2022 đến 1/2023. Tuy nhiên, tỷ lệ này vẫn thấp hơn nhiều so với mức 120% duy trì thường xuyên trong giai đoạn từ năm 2021 đến đầu 2022.
Thời điểm cuối quý 2, TCBS hiện là công ty chứng khoán có vốn chủ sở hữu lớn nhất thị trường với 22.000 tỷ. SSI xếp ngay sau với 21.400 tỷ vốn chủ sở hữu và là một trong 2 công ty chứng khoán có vốn điều lệ lớn nhất ngành bên cạnh VPBankS với cùng 15.000 tỷ. Trong khi đó, vốn chủ sở hữu của Mirae Asset khiếm tốn hơn nhiều chỉ khoảng 9.400 tỷ đồng.
Đáng chú ý, trong các công ty chứng khoán vốn nước ngoài, Pinetree có tỷ lệ Margin/VCSH thấp nhất ở mức 80%. Những cái tên còn lại như KIS, KBSV, ShinhanSec đều có tỷ lệ margin/VCSH trên 120%, cao hơn so với mặt bằng tạicác công ty chứng khoán nội. Nhóm này có thể sẽ chịu nhiều áp lực tăng vốn hơn trong thời gian tới nếu như cầu đòn bẩy của nhà đầu tiếp tục gia tăng.
Nhìn chung, tốc độ tăng vốn chủ sở hữu của các công ty chứng khoán đã chậm hơn đáng kể so với sự gia tăng nhu cầu sử dụng đòn bẩy của nhà đầu tư. Sau giai đoạn liên tục tăng vốn ồ ạt, hoạt động tăng vốn tại các công ty chứng khoán cũng đã chững lại rõ rệt. Các phương án chào bán quy mô lớn ít xuất hiện hơn so với với giai đoạn 2021-22.
Tỷ lệ Margin/VCSH tại các công ty chứng khoán có thể sẽ còn tăng cao hơn trong thời gian tới khi nhu cầu sử dụng đòn bẩy của nhà đầu tư vẫn tiếp tục tăng trong bối cảnh lãi suất có xu hướng giảm. Trong khi đó, các phương án tăng vốn lớn nhiều khả năng sẽ phải chờ đến cuối năm, thậm chí sang năm tới mới có thể triển khai. Dù vậy, tỷ lệ Margin/VCSH hiện chưa ở mức báo động nên cũng không phải vấn đề quá lớn với các công ty chứng khoán.
Trước mắt, xu hướng giảm lãi suất vẫn đang tạo ra những hiệu ứng tích cực lên thị trường chứng khoán cũng như hoạt động của các công ty chứng khoán. Phần lớn các công ty chứng khoán đã ghi nhận lợi nhuận tăng trưởng cao trong quý 2 so với cùng kỳ và quý trước. Lãi suất huy động giảm giúp thị trường chứng khoán dần trở nên hấp dẫn hơn. Theo nhiều đơn vị phân tích, một phần tiền gửi ngân hàng đã và đang chuyển dịch sang kênh cổ phiếu dù con số có thể không quá lớn.
Trong khi đó, lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại giảm đã góp phần giảm chi phí vốn, giúp các công ty chứng khoán có thêm dư địa để giảm lãi suất margin. Nhiều công ty chứng khoán đã đưa ra các gói ưu đãi lãi suất nhằm kích thích nhu cầu sử dụng đòn bẩy của nhà đầu tư. Lãi suất giảm là một yếu tố quan trọng thúc đẩy nhà đầu tư mạnh dạn hơn trong việc sử dụng margin.
